“วิธีการชนะในเกมหมากล้อมก็คือ ครอบครองพื้นที่ให้ได้มากกว่าฝ่ายตรงข้ามก็พอแล้ว” สั้น กระชับ เรียบง่ายและไม่มีอะไรซับซ้อน แต่เพราะอะไรนักเล่นหมากล้อมต่างบอกว่า”หมากล้อมนั้นเป็นเกมที่เล่นเป็นง่าย แต่เล่นให้เก่งต้องใช้เวลาทั้งชีวิต” ยังไม่ต้องพูดถึงความเป็นมาอันยาวนานและรายละเอียดต่างๆ อีกมากมาย เกมสร้างพื้นที่ธรรมดามีแค่หมากสีขาวและดำทำไมคนทั่วโลกถึงหลงใหล ทุ่มเทเวลา ฝึกฝน? เพราะอะไรองค์กรใหญ่ระดับโลกอย่าง Google ถึงทุ่มเทงบประมาณ กำลังคนเพื่อสร้าง AI ที่สามารถเอาชนะนักหมากล้อมระดับโลกให้ได้?
หมากล้อมเป็นหนึ่งในสี่ศิลปะของจีน เป็นหมากกระดานที่ผู้เล่นจะสลับกันวางหมากคนละตาไปเรื่อยๆ จนจบกระดาน สิ่งที่แตกต่างจากหมากกระดานประเภทอื่นก็คือ “วางเม็ดแล้วไม่สามารถเปลี่ยนตำแหน่งได้” ไม่สามารถย้อนกลับได้ เพราะฉะนั้นการจะวางหมากแต่ละเม็ดนั้นต้องผ่านการคิดอย่างดีก่อนที่จะวาง ไม่อย่างนั้นอาจจะทำให้เราเสียเปรียบหรือพ่ายแพ้ได้
สิ่งที่ผู้เล่นหมากล้อมได้รับนั่นก็คือการคิดและวางแผนอย่างเป็นระบบ เป็นขั้นตอน เป็นลำดับชัดเจน หมากล้อมสอนให้เราคิดล่วงหน้า (เรียกกันว่าการอ่านหมาก) โดยฝึกฝนผ่านการเล่นและการทำโจทย์ปัญหาที่จะค่อยๆ สร้างทักษะการคิดอย่างเป็นระบบให้กับผู้เล่นตั้งแต่ขั้นพื้นฐาน และทำให้ได้ทักษะการคิดวิเคราะห์มาโดยอัตโนมัติซึ่งจะเป็นรากฐานการคิดที่ดีหากเริ่มเรียนหมากล้อมตั้งแต่เด็กๆ นอกจากนั้นสิ่งที่ได้จากการเล่นหมากล้อมคือเรื่องของสมาธิ เพราะการเล่นหมากล้อมนั้นยิ่งเล่นเก่งขึ้นยิ่งใช้เวลาในการคิดนานขึ้น แรกๆ อาจจะใช้เวลาไม่กี่นาทีก็เล่นจบ แต่เมื่อพัฒนาฝีมือไปเรื่อยๆ การเล่นแต่ละกระดานจะนานขึ้น ใช้สมาธิ ความอดทน และความละเอียดรอบคอบมากขึ้น ซึ่งเป็นส่วนสำคัญอย่างมาก ในการแก้ปัญหาเรื่องสมาธิสั้นที่มักจะพบเห็นมากขึ้นในเด็กยุคปัจจุบันนี้
หมากล้อมเมื่อเล่นแล้วจะยิ่งค้นพบความสนุกและความลึกล้ำที่ซ่อนอยู่ ทุกๆ กระดานที่เล่นจะช่วยสอนและมอบบทเรียนให้ผู้เล่นเสมอ ไม่ว่าจะพ่ายแพ้หรือได้รับชัยชนะ สิ่งต่างๆ เหล่านี้จะเป็นพื้นฐานที่ดีเพื่อนำไปปรับใช้เป็นหลักการคิดในการดำเนินชีวิตได้เป็นอย่างดี และหากฝึกฝนจนเก่งแล้วยังสามารถที่ต่อยอดจากการเล่นหมากล้อม เพื่อใช้ในการแข่งเป็นตัวแทนโรงเรียน,มหาวิทยาลัย หรือประเทศไทยไปแข่งต่างประเทศ รวมถึงการใช้โควตาเพื่อเข้ามหาวิทยาลัยรัฐบาลและเอกชนได้อีกด้วย ข้อดีของหมากล้อมนั้นมีอีกมากมาย
“แค่เพียงเริ่มวางหมากเม็ดแรกลงไปบนกระดานและเรียนรู้ แล้วคุณจะเข้าใจเอง“
บทความโดย สถาบันสอนหมากล้อมตัวกลม